Thellë në kanionin madhështor Matka shtrihet shpella Vrelo, një nga shpellat më të thella nënujore në Evropë dhe më e thella në Ballkan. Kjo tërheqje natyrore, e vendosur në anën e majtë të kanionit, është një fenomen speleologjik i shquar që tërheq eksploruesit dhe turistët nga e gjithë bota. Shpella Vrelo bën pjesë në Parkun Speleologjik Jovica Grozdanovski.

Karakteristikat dhe regjistrimet

Shpella Vrelo dallohet për përmasat e saj mbresëlënëse:

• Thellësia e ujit: më shumë se 330 metra
• Gjatësia e kanaleve të thata: rreth 100 metra
• Dy hapje natyrore
• Dekorime unike shpellore
• Një burim i vazhdueshëm uji në një temperaturë konstante

Vizitat e organizuara

Një vizitë në shpellë është e mundur nëpërmjet:

• Turet e guiduara
• Duke marrë me qira një varkë ose kajak nga porti
• Vizitat e organizuara në grup
• Ekspedita speleologjike të specializuara (me leje të veçantë)

Brenda shpellës

Shpella Vrelo kënaqet me bukurinë e saj të brendshme:

• Stalaktite dhe stalagmite të formave të pazakonta
• Dekorime të bukura shpellore
• Ujë i kristaltë i pastër
• Formacione gjeologjike unike
• Tarraca natyrore dhe pishina

Rëndësia shkencore

Shpella ka rëndësi të madhe shkencore sepse:

• Struktura gjeologjike unike
• Ekosistem i pasur nëntokësor
• Karakteristikat hidrologjike
• Mundësitë për kërkime speleologjike

Koha më e mirë për t’u vizituar

Shpella mund të vizitohet gjatë gjithë vitit, por kushtet më të mira janë nga maji deri në tetor. Temperatura brenda shpellës është konstante, duke e bërë atë të përshtatshme për t’u vizituar në çdo kohë të vitit.

Legjendat dhe legjendat

Ka legjenda të shumta që rrethojnë shpellën Vrelo. Vendasit besojnë se shpella fsheh shumë sekrete dhe disa legjenda flasin për liqenet nëntokësore dhe kanalet që të çojnë thellë në mal.

Mbrojtja dhe ruajtja

Shpella është nën një regjim të veçantë mbrojtjeje:

• Kontrolli i rreptë i vizitave
• Ndalimi i kërkimit të pavarur
• Mbrojtja e ekosistemit të shpellave
• Monitorimi i rregullt i gjendjes

Historia e kërkimit

Me kalimin e viteve, shpella ka qenë subjekt i ekspeditave të shumta eksploruese:

• Ekipet ndërkombëtare speleologjike
• Kërkime shkencore
• Eksplorimi nënujor
• Hartografimi i kanaleve të shpellave

Shpella Vrelo është një nga fenomenet natyrore më të rëndësishme në Maqedoninë e Veriut. Vendndodhja e tij unike në Kanionin Matka, dimensionet e tij mbresëlënëse dhe bukuria natyrore e bëjnë atë një tërheqje të jashtëzakonshme turistike që meriton të eksplorohet dhe ruhet për brezat e ardhshëm.